Ресейдің мұнай-газ өнеркәсібіндегі, соның ішінде Арктикалық қайраңдағы жаңа жобалар коррозияға қарсы жабындардың ішкі нарығына өсуді жалғастырады.
COVID-19 пандемиясы көмірсутектердің жаһандық нарығына орасан зор, бірақ қысқа мерзімді әсер етті. 2020 жылдың сәуірінде әлемдік мұнай сұранысы 1995 жылдан бергі ең төменгі деңгейге жетті, бұл артық мұнай жеткізілімінің ең жылдам өсуінен кейін Brent маркалы мұнайдың эталондық бағасын барреліне 28 долларға дейін түсірді.
Бір кездері АҚШ мұнайының бағасы тарихта алғаш рет теріске айналды. Дегенмен, бұл күрделі оқиғалар Ресейдің мұнай-газ өнеркәсібінің қызметін тоқтатпайтын сияқты, өйткені көмірсутектерге деген жаһандық сұраныс тез қалпына келеді.
Мысалы, ХЭА мұнайға сұраныс 2022 жылға қарай дағдарысқа дейінгі деңгейге дейін қалпына келеді деп күтеді. Газ сұранысының өсуі – 2020 жылы рекордтық қысқаруына қарамастан – көмірдің жаһандық өндірісінің жеделдетілуіне байланысты ұзақ мерзімді перспективада белгілі бір дәрежеде қайта оралуы тиіс. электр энергиясын өндіру үшін газды ауыстыру.
Ресейдің «Лукойл», «Новатек» және «Роснефть» алпауыттары және басқалары құрлықта да, Арктика қайраңында да мұнай мен газ өндіру саласында жаңа жобаларды іске қосуды жоспарлап отыр. Ресей үкіметі 2035 жылға дейінгі энергетикалық стратегиясының түйіні ретінде Арктикалық қорларды СТГ арқылы пайдалануды қарастырады.
Бұл жағдайда коррозияға қарсы жабындарға ресейлік сұраныстың да жарқын болжамдары бар. Мәскеуде орналасқан Discovery Research Group сараптамалық орталығы жүргізген зерттеуге сәйкес, осы сегменттегі жалпы сатылымдар 2018 жылы 18,5 миллиард рубльді (250 миллион доллар) құрады. Сарапшылардың пікірінше, Ресейге 7,1 миллиард рубльге (90 миллион доллар) жабындар импортталды, дегенмен бұл сегменттегі импорт төмендеу үрдісі бар.
Мәскеуде орналасқан басқа консалтингтік агенттік Concept-Center, нарықтағы сатылымдар физикалық түрде 25 000-нан 30 000 тоннаға дейін ауытқиды деп есептеді. Мысалы, 2016 жылы Ресейде коррозияға қарсы жабындарды қолдану нарығы 2,6 миллиард рубльге (42 миллион доллар) бағаланды. Нарық өткен жылдар ішінде жылына екі-үш пайызға орташа қарқынмен тұрақты өсіп келеді деп саналады.
Нарық қатысушылары COVID-19 пандемиясының әсері әлі басылған жоқ, дегенмен осы сегменттегі жабындарға сұраныс алдағы жылдарда өсетініне сенімді.
«Біздің болжамдарымыз бойынша, сұраныс [таяу жылдары] аздап артады. Жаңа жобаларды жүзеге асыру үшін мұнай-газ өнеркәсібіне коррозияға қарсы, ыстыққа төзімді, отқа төзімді және басқа да жабын түрлері қажет. Сонымен қатар сұраныс бір қабатты полифункционалды жабындарға ауысуда. Әрине, коронавирустық індеттің салдарын елемеуге болмайды, айтпақшы, әлі аяқталмаған», - деді Максим Дубровский, ресейлік жабындар өндірушісі Акрус компаниясының бас директоры. «Пессимистік болжам бойынша [мұнай-газ саласындағы] құрылыс бұрын жоспарланғандай тез жүрмеуі мүмкін.
Мемлекет инвестицияны ынталандыру және құрылыстың жоспарланған қарқынына жету үшін шаралар қабылдауда».
Бағалық емес бәсекелестік
Industrial Coatings мәліметтері бойынша, ресейлік коррозияға қарсы жабындар нарығында кем дегенде 30 ойыншы бар. Жетекші шетелдік ойыншылар: Hempel, Jotun, International Protective Coatings, Steelpaint, PPG Industries, Permatex, Teknos және т.б.
Ең ірі ресейлік жеткізушілер: Akrus, VMP, Russian Paints, Empils, Мәскеу химия зауыты, ZM Volga және Raduga.
Соңғы бес жылда кейбір ресейлік емес компаниялар, соның ішінде Jotun, Hempel және PPG Ресейде коррозияға қарсы жабындар өндірісін локализациялады. Мұндай шешімнің астарында нақты экономикалық негіз бар. Ресей нарығында коррозияға қарсы жаңа жабындарды шығарудың өтелу мерзімі үш жылдан бес жылға дейін, деп есептейді ZIT Rossilber басшысы Азамат Гареев.
Өнеркәсіптік жабындарға сәйкес, ресейлік жабындар нарығының бұл сегментін олигопсония деп сипаттауға болады - сатып алушылар саны аз нарық формасы. Керісінше, сатушылардың саны көп. Әрбір ресейлік сатып алушының өзінің қатаң ішкі талаптары бар, жеткізушілер оларды орындауы керек. Клиенттердің талаптары арасындағы айырмашылық күрт болуы мүмкін.
Нәтижесінде бұл ресейлік жабындар өнеркәсібінің бірнеше сегменттерінің бірі, мұнда баға сұранысты анықтайтын негізгі факторлардың қатарына жатпайды.
Мысалы, «Роснефть» мұнай-газ өнеркәсібінің жабын жеткізушілерінің ресейлік тізіліміне сәйкес коррозияға қарсы жабындардың 224 түріне рұқсат берді. Салыстыру үшін «Газпром» 55 жабынды, ал «Транснефть» 34-ін ғана мақұлдады.
Кейбір сегменттерде импорттың үлесі айтарлықтай жоғары. Мысалы, ресейлік компаниялар теңіз жобалары үшін жабынның 80 пайызын импорттайды.
Ресей нарығында коррозияға қарсы жабындар үшін бәсекелестік өте күшті, деді Мәскеу химия зауытының бас директоры Дмитрий Смирнов. Бұл компанияны сұранысты қанағаттандыруға және әр екі жыл сайын жаңа жабын желілерін шығаруға итермелейді. Сондай-ақ компанияда жабынның қолданылуын бақылайтын сервистік орталықтар жұмыс істейді, деп қосты ол.
«Ресей жабын шығаратын компаниялардың өндірісті кеңейту үшін жеткілікті қуаттары бар, бұл импортты азайтады. Мұнай-газ компанияларына, соның ішінде теңіз жобаларына арналған жабындардың көпшілігі ресейлік зауыттарда шығарылады. Бұл күндері экономикалық жағдайды жақсарту үшін барлық елдер үшін өз өндірісінің тауарларын шығаруды арттыру маңызды», - деді Дубробский.
Коррозияға қарсы жабындарды өндіруге арналған шикізат тапшылығы ресейлік компаниялардың нарықтағы үлесін кеңейтуге кедергі келтіретін факторлардың бірі болып табылады, деп хабарлайды Industrial Coatings жергілікті нарық сарапшыларына сілтеме жасап. Мысалы, алифатты изоцианаттар, эпоксидті шайырлар, мырыш шаңы және кейбір пигменттердің тапшылығы байқалады.
«Химия өнеркәсібі импорттық шикізатқа өте тәуелді және олардың бағасына сезімтал. Ресейде жаңа өнімдердің дамуы мен импортты алмастырудың арқасында жабын өнеркәсібін шикізатпен қамтамасыз етуде оң үрдістер байқалады», - деді Дубробский.
«Мысалы, азиялық жеткізушілермен бәсекеге түсу үшін қуаттарды одан әрі арттыру қажет. Толтырғыштар, пигменттер, шайырлар, атап айтқанда, алкид пен эпоксидті енді ресейлік өндірушілерден тапсырыс беруге болады. Изоцианатты қатайтқыштар мен функционалдық қоспалар нарығы негізінен импортпен қамтамасыз етіледі. Осы компоненттерді өндіруді дамытудың орындылығы мемлекеттік деңгейде талқылануы тиіс».
Теңіз жобаларына арналған жабындар назарда
Бірінші ресейлік теңіз жобасы Печора теңізінде, Новая Земляның оңтүстігінде орналасқан Приразломная теңіз мұзға төзімді мұнай өндіретін стационарлық платформа болды. Газпром International Paint Ltd компаниясынан Chartek 7-ні таңдады. Компания платформаны коррозияға қарсы қорғау үшін 350 000 кг жабын сатып алды.
Тағы бір ресейлік мұнай компаниясы Лукойл Каспий теңізіндегі Корчагин платформасын 2010 жылдан бері және Филановское платформасын 2018 жылдан бастап пайдалануда.
Jotun бірінші жоба үшін коррозияға қарсы жабындармен қамтамасыз етті, ал екіншісі үшін Hempel. Бұл сегментте жабындарға қойылатын талаптар әсіресе қатаң, өйткені жабын заңгерін су астында қалпына келтіру мүмкін емес.
Теңіз сегменті үшін коррозияға қарсы жабындарға сұраныс әлемдік мұнай-газ өнеркәсібінің болашағына байланысты. Ресей Арктика қайраңында жатқан мұнай мен газ ресурстарының 80 пайызға жуығына және барланған қорлардың негізгі бөлігіне иелік етеді.
Салыстыру үшін, АҚШ сөре ресурстарының тек 10 пайызына ие, одан кейін Канада, Дания, Гренландия және Норвегия, қалған 10 пайызын олардың арасында бөледі. Ресейдің теңіздегі барланған мұнай қорлары бес миллиард тонна мұнай эквивалентіне жетеді. Норвегия бір миллиард тонна дәлелденген қорымен алыс екінші орында тұр.
«Бірақ бірқатар себептерге байланысты - экономикалық және экологиялық - бұл ресурстар қалпына келтірілмей қалуы мүмкін», - деді Анна Киреева, қоршаған ортаны қорғау ұйымының сарапшысы Bellona. «Көптеген бағалаулар бойынша, мұнайға деген әлемдік сұраныс төрт жылдан кейін, яғни 2023 жылы қысқаруы мүмкін. Мұнайға құрылған орасан зор мемлекеттік инвестициялық қорлар да мұнай секторына инвестиция салудан бас тартуда. Үкіметтер мен институционалдық инвесторлар жаңартылатын энергияға қаражат құйып жатқанда жаһандық капитал қазба отындарынан бас тартады».
Сонымен қатар, табиғи газды тұтыну алдағы 20-30 жылда өседі деп күтілуде және газ Ресейдің Арктика қайраңындағы ғана емес, сонымен қатар құрлықтағы ресурстарының негізгі бөлігін құрайды. Президент Владимир Путин Ресейді әлемдегі ең ірі табиғи газ жеткізушіге айналдыруды мақсат етіп отырғанын айтты - Мәскеудің Таяу Шығыстағы бәсекелестігін ескере отырып, бұл екіталай перспектива, деп қосты Киреева.
Алайда ресейлік мұнай компаниялары шельф жобасы ресейлік мұнай-газ өнеркәсібінің болашағы болуы мүмкін деп мәлімдеді.
«Роснефть» компаниясының негізгі стратегиялық бағыттарының бірі континенттік қайраңдағы көмірсутек ресурстарын игеру болып табылады, дейді компания.
Бүгінгі таңда құрлықтағы барлық ірі мұнай-газ кен орындары ашылып, игеріліп, технологиялар мен тақтатас мұнайы өндірісі қарқынды дамып жатқан кезде, әлемдік мұнай өндірудің болашағы Дүниежүзілік мұхиттың континенттік қайраңында орналасқаны даусыз, Роснефть сайтында жарияланған мәлімдемеде айтылған. Ресей шельфі әлемдегі ең үлкен аумаққа ие: алты миллион км-ден астам және Роснефть Ресейдің континенттік қайраңына лицензиялардың ең үлкен иегері болып табылады, деп қосты компания.
Жіберу уақыты: 17 сәуір 2024 ж
